Արցախյան 44-օրյա պատերազմից հետո Սեւանա լիճը սնուցող գետերի որոշ վտակներ իրենց ակունքներով հայտնվել են Ադրբեջանի վերահսկողության ներքո եւ հավանական ռիսկերը վերահսկելու համար անհրաժեշտ է մշտադիտարկում անցկացնել այդ վտակներից սնվող գետերում: «Արմենպրես»-ի հաղորդմամբ՝ այս մասին մամուլի ասուլիսում ասաց ՀՀ ԳԱԱ Կենդանաբանության եւ հիդրոէկոլոգիայի գիտական կենտրոնի տնօրեն, կենսաբանական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Բարդուխ Գաբրիելյանը:
«Մշտադիտարկումն անհրաժեշտ է իրականացնել Արփա եւ Մասրիկ գետերի հատվածներում: Ընդ որում Արփայից եկող ջրերը Սեւան են հասնում Կեչուտի ջրամբարով, որն անվտանգության վերահսկման համար բուֆերային գոտի կարող է ծառայել: Մշտադիտարկում պետք է իրականացվի հիդրոֆիզիկական, թունաբանական եւ կենսաբանական եղանակներով: Մասնավորապես, եթե ջրի քիմիական մշտադիտարկումը ցույց է տալիս տվյալ պահի բաղադրությունը, ապա կենսաբանականի դեպքում տվյալներն ավելի երկարատեւ կտրվածքով են ի հայտ բերվում»,-մանրամասնեց Գաբրիելյանը: Անդրադառնալով Սեւանա լճի ճահճացման խնդիրներին նա նշեց, որ հիդրոկենսաբանական ուսումնասիրությունները ցույց են տվել, որ ճահճացումը պայմանավորված է կլիմայի տաքացմամբ ու ներջրային գործընթացներով՝ մասնավորապես ֆիլտրման բացակայության ու օրգանական նյութերի նստվածքների պատճառով:Ըստ բանախոսի՝ խնդրի լուծումը ֆիլտրման կայանների ավելացումն է ու ջրի մակարդակի բարձրացումը:
«Ձկնապաշարների ավելացումը նույնպես կարող է նպաստել օրգանական նյութերի նստվածքների խնդրի լուծմանը»,-ասաց Գաբրիելյանը:
Ինչ վերաբերում է Սեւանա լճի ձկնապաշարներին, ապա վերջին տարիների դրանք նվազման միտում ունեն:
«Պատճառը ոչ կառավարելի ձկնորսությունն է:Վերջին շրջանում նկատելի է մանրաձկան ու ձկնկիթի որս, ինչը նվազեցնում է ձկների վերարտադրության հնարավորությունը: Խնդրի լուծման համար անհրաժեշտ է փոխել ձկնորսության ներկա համակարգը, տարածաշրջանի համար մշակել սոցիալ-տնտեսական համապատասխան ծրագրեր:Պետք է ունենալ այնպիսի համակարգ, որի դեպքում ձկնորսն ինքը կպաշտպանի տարածքն անկառավարելի որսից»,-նշեց Գաբրիելյանը՝ հավելելով, որ իրենք այդ առումով համապատասխան առաջարկներ են ներկայացրել պատկան կառույցին:
Սեւանա լճի ներկայիս խնդիրները եւ լուծման ուղիների համատեքստում ՀՀ ԳԱԱ Կենդանաբանության եւ հիդրոէկոլոգիայի գիտական կենտրոնի տնօրենն առանձնապես կարեւորեց ջրի որակի վերաբերյալ հստակ տեսլականի առկայությունը:
«Կառավարությունը նախ պետք է հստակ տեսլական ունենա՝ թե Սեւանի ջուրը խմելու համար է անհրաժե՞շտ, ձկնարդյունաբերությա՞ն, ոռոգմա՞ն: Սրանցից յուրաքանչյուրը համապատասխան եւ տարբեր միջոցառումներ է պահանջում: Ամեն դեպքում, պետք դրվի գերակայություն՝ չբացառելով նաեւ մյուս տարբերակները, եւ ըստ այդմ նաեւ մշակվեն համապատասխան գործողություններ»,-եզրափակեց պրոֆեսոր Գաբրիելյանը:
