Մարտի 24–ը տուբերկուլոզի դեմ պայքարի համաշխարհային օրն է, որն այս տարի նշվում է «Ժամանակը չի սպասում» կարգախոսով:
Օրվա հիմնական խորհուրդն է համաշխարհային հանրության, գործադիր իշխանությունների, առողջապահական ոլորտի աշխատողների եւ բնակչության տարբեր խավերի ուշադրությունը հրավիրել տուբերկուլոզի գլոբալ համաճարակին` հիվանդության նոր դեպքերի եւ մահացության կրճատմանն ուղղված անհրաժեշտ ջանքեր գործադրելով:
Տուբերկուլոզը սոցիալական բնույթի վարակիչ հիվանդություն է, որի հարուցիչը «Mycobacterium tuberculosis»-ն է: Այն տարածվում է օդային ճանապարհով՝ թոքերի կամ շնչուղիների մանրէազատ տուբերկուլոզով հիվանդ մարդուց, ով հազալիս, խոսելիս կամ փռշտալիս արտազատում է վարակիչ փոքրիկ, 1-5 միկրոն չափերով կաթիլներ, որոնք էլ կարող են օդում մնալ մի քանի ժամ: Երկրագնդի բնակչության մոտ 1/4-ը վարակված է տուբերկուլոզով, եւ նրանց 1/10-րդի մոտ կյանքի ընթացքում զարգանում է ակտիվ տուբերկուլոզ:
Տուբերկուլոզի դեմ պայքարը ենթադրում է համալիր միջոցառումների իրականացում, որտեղ առանցքային են կանխարգելումը, հիվանդության վաղ հայտնաբերումը, արդյունավետ բուժումը եւ հարբժշկական միջոցառումները՝ աջակցելու հիվանդին եւ ընտանիքին` հիվանդության բուժման երկար, երբեմն մինչեւ 2 տարի տեւողությամբ ճանապարհ անցնելու համար:
Վերջին տարիներին մեր երկրում իրականացված հակատուբերկուլոզային արդյունավետ համալիր միջոցառումների շնորհիվ հնարավոր է դարձել կանգնեցնել եւ նվազեցնել տուբերկուլոզով հիվանդացության եւ մահացության աճի տեմպերը՝ 2020 թվականին 100 հազար բնակչի հաշվով գրանցվել է հիվանդության 13.3 դեպք (2010-ի հետ համեմատ նվազել է շուրջ 4 անգամ, իսկ նախորդ տարվա համեմատ՝ 37%-ով):
2020 թվականին մահացության ցուցանիշը կազմել է 1.5 (2010 թվականի համեմատ նվազել է շուրջ 2 անգամ, իսկ նախորդ տարվա համեմատ՝ 1,7%-ով):
2020 թվականը մարդկության համար լուրջ մարտահրավեր էր պատրաստել: COVID-19-ի` կորոնավիուսային հիվանդության (COVID-19) համավարակը վտանգներ ու սպառնալիքներ առաջացրեց տուբերկուլոզային ծառայությունների իրականացման ճանապարհին՝ համաշխարհային մակարդակով ազդելով տուբերկուլոզային դեպքերի հայտնաբերման, բուժման կազմակերպման վրա: Մեր փորձը տուբերկուլոզով պացիենտների շրջանում COVID-19 համավարակի վերաբերյալ առայժմ սահմանափակ է, եւ հնարավոր չէ կանխատեսել հիվանդության ընթացքն ու հնարավոր բոլոր ելքերը: Սա հիմք է կորոնավիրուսային հիվանդության տարածումը կանխելու եւ վարակի ռիսկերը նվազեցնելու նպատակով համալիր միջոցառումների եւ տեղեկացվածության բարձրացման, ինչպես նաեւ գիտական հետազոտություններ իրականացնելու համար:
https://med.news.am/arm/news/28687/2020-tvakanin-tuberkulozic-mahacutyan-cucanishy-hayastanum-kazmel-e-15.html
