Էջմիածնի Սբ Գայանե վանքում Մայր Աթոռի միաբանությունը՝ Ամենայն Հայոց Գարեգին Բ կաթողիկոսի գլխավորությամբ, ՀՀ նախագահ Արմեն Սարգսյանը, բազմաթիվ հավատացյալներ մասնակցում են Ավագ շաբաթվա ճրագալույցի պատարագին:
Ապրիլի 3-ին ճրագալույցի պատարագ է մատուցվում Հայ առաքելական եկեղեցիներում: Ապրիլի 4-ին Սբ Հարության՝ Զատկի տոնն է:
Հինգ տաղավար տոներից Սուրբ Զատիկը քրիստոնյայի կյանքում կարեւոր եւ մեծագույն տոն է: Մեծ Պահքի վերջին շաբաթը կոչվում է «Ավագ շաբաթ» կամ «Չարչարանաց շաբաթ»: Շաբաթվա յուրաքանչյուր օրը ներկայացնում է Փրկչի` Հիսուս Քրիստոսի երկրային կայնքի վերջին օրերը եւ հավատացյալներին մոտեցնում է Սուրբ Հարության հաղթանակին: Այս շաբաթվա ընթացքում տեղի են ունենում փրկության համար ամենակարեւոր իրադարձությունները: Ավագ շաբաթը բացահայտում է, որ իրականում պետք է ապրել բոլոր այն պատվիրաններով եւ պատգամներով, որ Քրիստոս փոխանցեց մարդկությանը: Ավագ շաբաթ օրը հիշատակվում է Հիսուսի թաղումը եւ գերեզմանի կնքվելը: Քրիստոս Հովսեփ Արեմաթացու ձեռքով իջեցվում է խաչափայտից, փաթաթվում պատանքով ու դրվում գերեզմանի մեջ: Վերջինիս մուտքը փակում են մի մեծ քարով: Եվ քանի որ ըստ հրեական օրենքի շաբաթ էր, աշակերտները հեռանում են գերեզմանից այն հույսով, որ հաջորդ օրը կվերադառնան, կխնկարկեն եւ կօծեն Հիսուսի մարմինը: Քրիստոս գերեզման դրվելով` իջնում է դժոխք եւ ավերում այն, իսկ երրորդ օրը հարություն է առնում, ինչպես որ Ինքն էր ասել:
Սուրբ Զատկին նախորդող օրը կոչվում է Ճրագալույց, որը նշանակում է ճրագ լուցանել, այսինքն՝ վառել: Ճրագալույցի պատարագը արդեն իսկ ամբողջությամբ մուտք գործել է տալիս Հարության խորհրդի մեջ: Այդ օրերին, ըստ հատուկ արարողակարգի, վառում են տաճարի ջահերն ու կանթեղները եւ վառվող մոմեր բաժանում ժողովրդին, որից հետո մատուցվում է Սուրբ Պատարագ:
Վերջում ներկաները խորանի կանթեղից վառում են իրենց մոմերը եւ տանում իրենց տները՝ լուսավորելու համար աշխարհը լուսավորող Քրիստոսի լույսով: Ճրագալույցի Պատարագով սկսվում է Սուրբ Հարության տոնը: Սուրբ Հարության ավետիսով ավարտվում է 48 օր առաջ սկսված Մեծ պահքը, որը լուծվում է ձկով, հավկիթով եւ չամիչով փլավով:
Սբ Զատկի ճրագալույցի Պատարագի ավարտին պատարագիչ քահանան Սուրբ Սեղանը սպասավորող սարկավագների ու դպիրների ուղեկցությամբ՝ մոմերով, բուրվառով, հարության պատկեր խաչվառով, քշոցներով ու ծնծղաներով հանդիսավոր թափոր կազմած իջնում է խորանից եւ ատյանում կատարվում է նախատոնակի արարողություն: Ավետարանի ընթերցումից հետո հանդիսապետ հոգեւորականը «Այսօր հարյաւ» եւ «Քրիստոս հարյաւ» շարականների, տաղերի ու հոգեւոր երգերի երգեցողության ներքո բուրվառով խնկարկում է եկեղեցում հավաքված հավատացյալներին եւ ի լուր ամենքի հնչեցնում է կյանք պարգեւող ավետիսը՝ «Քրիստոս յարեաւ ի մեռելոց»: Եվ եկեղեցին՝ Քրիստոսի Հարության ուրախությամբ որպես մեկ ամբողջություն, ի պատասխան հնչեցնում է «Օրհնեալ է Յարութիւնն Քրիստոսի»:
